Ołtarz Agnieszki w bazylice S. Agnes fuori le Mura w Rzymie


Męczeństwo św. Agnieszki pędzla Juana Vincente Masip, Muzeum Prado, Madryt


Św. Agnieszka, rycina wykonana według fresku z katakumb
Logo serwisu Biblia


Nakarm głodne dziecko - wejdź na stronę www.Pajacyk.pl
















święta Agnieszka Rzymska

(zm. ok. 304)

21 stycznia



Św. Agnieszka żyła w III wieku. Została umęczona za panowania cesarza Dioklecjana około 305 r. (a niektóre przekazy podają, że za Waleriana 50 lat wcześniej). Jej męczeńska śmierć musiała być czymś niezwykłym w czasach, kiedy męczono tysiące chrześcijan, skoro stała się jedną z najbardziej znanych świętych; nie zapomniano zresztą o niej do dzisiaj; pisali o Agnieszce najwybitniejsi pisarze Kościoła: św. Ambroży, św. Hieronim, papież św. Dionizy, papież św. Grzegorz I Wielki i wielu innych. Cesarz Konstantyn (a według niektórych Konstancja – córka Konstantyna) na miejscu grobu Agnieszki kazał wybudować bazylikę S. Agnese fuori le Mura (św. Agnieszki za Murami), a w katakumbach odnaleziono jej wizerunek wyryty na marmurowej płycie, pochodzący z IV wieku, a więc sporządzony być może tuż po jej męczeńskiej śmierci.

Według przekazów ustnych Agnieszka była córką zamożnych rzymskich chrześcijan. Była niezwykle piękna. Kiedy miała 12 lat, poprosił ją o rękę syn prefekta miasta – Semproniusza. Nie była to pierwsza propozycja małżeńska złożona Agnieszce, jednak i tę, jak wszystkie poprzednie, odrzuciła, mówiąc, że jest już poślubiona innemu. Kiedy młodzieniec chciał poznać imię ukochanego Agnieszki, dziewczyna popadła w ekstazę i opowiedziała mu o Jezusie Chrystusie.

Po bezskutecznych staraniach syna w sprawę wmieszał się sam Semproniusz. Kazał sprowadzić dziewczynę do domu publicznego. Kiedy tam jego syn próbował zgwałcić Agnieszkę, niespodziewanie padł martwy na ziemię. Legenda podaje, że Agnieszka modlitwą przywróciła mu życie. Wtedy Semproniusz wydał Agnieszkę sędziemu, który skazał ją na spalenie na stosie na Stadionie Domicjana przy Drodze Nometańskiej w Rzymie (dziś Piazza Navona). Stał się jednak cud: płomienie unosiły się wokół Agnieszki, ale nie dotykały jej ciała. Wtedy sędzia nakazał jednemu z żołnierzy zabić ją mieczem.

Inna legenda opowiada nieco inną historię. Według niej Agnieszka została skazana na śmierć z innego powodu: otóż miała być poświęcona pogańskim bogom. Odprowadzono ją do świątyni Minerwy w Rzymie, gdzie miała być pozbawiona dziewictwa, dziewczyna jednak odmówiła ofiary, żegnając się znakiem krzyża i twierdząc, że swoje dziewictwo poświęciła Jezusowi. Nie uległa mimo grożenia jej torturami i śmiercią. Odparła, że to tym lepiej, gdyż dzięki temu szybciej połączy się ze swoim niebiańskim Oblubieńcem.

W miejscu męczeńskiej śmierci w późniejszych czasach wystawiono kościół ku czci Agnieszki (Sant’Agnese al. Circo Agonale). Zwłoki pochowano na rzymskim cmentarzu (a właściwie w katakumbach) przy Via Nometana (Drodze Nometańskiej).

Pierwsi chrześcijanie przywiązywali wagę do dnia urodzin dla nieba, dlatego zapisana data 21 stycznia jako dzień śmierci Agnieszki wydaje się pewna. Prawdopodobnie od razu zaczęto oddawać jej cześć, czego świadectwem są ufundowane bardzo niedługo po jej śmierci kościoły, a także świadectwa oddawania czci św. Agnieszce, które odnajdujemy już w dokumentach z IV wieku.

W ikonografii Agnieszka przedstawiana jest najczęściej z barankiem; często też z długimi włosami okrywającymi całe ciało (ponieważ legenda mówi, że przed śmiercią pozbawiono ją odzienia), czasem na stosie, a czasem z mieczem na jej gardle.

Św. Agnieszka jest patronką zaręczonych par, czystości dziewic, dziewcząt, ogrodników, a także ofiar gwałtu.

W krajach hiszpańskojęzycznych św. Agnieszka nazywana jest św. Inez z Rzymu.

Agnieszka niektórzy wywodzą od greckiego słowa agné – „czysta, dziewicza”, inni zaś od łacińskiego agnus – „baranek”. Prawdopodobnie z powodu tego drugiego tłumaczenia powstał zwyczaj, że przy klasztorze, który znajduje się przy bazylice, siostry chowają baranki, z których w dzień poświęcony św. Agnieszce papież błogosławi dwa, z ich wełny zaś zakonnice wyrabiają paliusze, które papież rozsyła świeżo mianowanym metropolitom Kościoła katolickiego.



© 2000–2021 barbara     Wszystkie prawa zastrzeżone | All rights reserved     Strona nie zawiera cookies